Laponders zijn een makakensoort en behoren tot de groep van de apen uit de Oude Wereld. Andere bekende makakensoorten zijn de Japanse makaak, die in de winter in warmwaterbronnen opwarmt, en de resusaap, waarbij een eeuw geleden de resusfactor in het bloed is ontdekt.
In Burgers’ Zoo zijn de laponders de enige makaken. Hun nauwste familie hier zijn een aantal andere apen uit de Oude Wereld, zoals de goudbuikmanagabeys en de brillangoeren.
In een lapondergroep is er sprake van een strenge hiërarchie, waarbij mannetjes en vrouwtjes aparte rangordes van elkaar hebben. Ranghoge dieren kunnen lekker voedsel opeisen en krijgen meer vachtverzorging van soortgenoten. In principe zijn mannetjes dominant over vrouwtjes, maar een groep vrouwtjes kan samen een mannetje aanvallen. Na conflicten treedt er vaak verzoening op.
Bij de voortplanting van laponders speelt de rangorde een grote rol. Laponders zijn niet monogaam en vrouwtjes paren met meerdere mannetjes. Wanneer er slechts enkele vrouwtjes paringsbereid zijn, zullen de ranghoge mannetjes proberen te voorkomen dat ranglage mannetjes kunnen paren. Bij veel vrouwtjes met paringsbereidheid komen de lagere mannetjes ook aan bod. Kenmerkend aan een vrouwtje dat paringsbereid is, is het opgezwollen en rode ‘achterwerk’: de genitale zwelling.
Laponders zijn opportunistische apen. In de buurt van landbouwgebieden gaan ze graag op zoek naar gewassen, waarbij één aap de wacht houdt en de rest van de groep gaat foerageren. Door het eten van onder andere vruchten en zaden dragen laponders bij aan de zaadverspreiding van bomen en planten.
De grootste bedreiging voor laponders is het kappen van de bossen waarin ze leven. Daarnaast eten ze graag gewassen en worden ze door boeren als een plaag gezien en bejaagd. Tevens worden de apen gebruikt als proefdieren in onderzoeken naar bijvoorbeeld HIV/aids. Ook worden met name in Thailand jonge laponders uit het wild gevangen en getraind om kokosnoten uit hoge palmbomen te plukken. Deze werkapen leren gemakkelijk commando’s aan en kunnen zo wel duizend kokosnoten per dag oogsten.
Sinds de opening van de Rimba in 2008 zijn er laponders in het grootste verblijf van de Rimba te vinden. Ze leven hier samen met de herten, bantengs en siamangs. De siamangs worden als buren getolereerd, maar verder gaat de vriendschap niet. Maar goed dat de siamangs altijd in hun bomen blijven; de grond en een aantal andere bomen zijn het rijk van de laponders.
Hoewel laponders in de natuur veel vruchten eten, bevat hun dieet hier in de dierentuin niet veel fruit. Dit komt doordat het fruit hier veel meer suikers bevat dan de vruchten in het regenwoud. Qua voedingstoffen komt hun natuurlijk voedsel meer overeen met groente en dat vormt hier dan ook het hoofdbestanddeel van hun menu.
