Berenbrokken

In de serie 'stukjes uit het verleden', waarin we op zoek gaan naar delen van de 'oude' dierentuin die nu nog te zien zijn gaan we deze keer de woestijn in.

Misschien heeft niets het aanzien van het hart van de dierentuin zo veranderd als de bouw van de Deserthal. Wie ongeveer tien jaar geleden al in Burgers' kwam zal het zich mogelijk herinneren: op de plek waar nu de grote woestijnhal is waren onder andere de leeuwenterrassen en de grote ijsberenkuil. In zijn tijd de grootste van de wereld.
Toen deze immense betonnen kuil werd gebouwd had Burgers niet over een krapte aan arbeidskrachten te klagen. Het was crisistijd in die jaren voor de Tweede Wereldoorlog, en er waren speciale regelingen om werkelozen aan werk te helpen. Veel mensen hielpen in de dierentuin dan ook bij het verzetten van de enorme hoeveelheid zand. Dat moest toen nog allemaal met schep en kruiwagen gedaan worden!

Vooral voor en in de eerste jaren na de oorlog kon je in die kuil soms een flink aantal ijsberen bij elkaar zien. Men wist toen nog niet dat ijsberen het grootste deel van het jaar alleen leven! Het aantal ijsberen in de kuil varieerde nogal, maar er waren meestal toch wel minstens zes van die grote witte beren te zien en in 1936 kon je er zelfs twaalf tellen!

Dat kwam zo. Aan het eind van 1935 tikte Burgers namelijk zes ijsberen voor de ook toen onwaarschijnlijk lage prijs van in totaal 370 gulden op de kop. Dat gebeurde op een hoogst merkwaardige veiling. Op 12 augustus van dat jaar werd in Haarlem een aantal dieren van het circus Henny geveild. Het circus had de dieren van Hagenbeck gehuurd, maar het had schulden in ons land, en de inventaris van het circus, waaronder ook de dieren, werd in beslag genomen en geveild.

Zo stonden op een warme augustusmiddag zes ijsberen in een kooi op hun verkoop te wachten, naast een bruine beer, een leeuwin en enkele circuswagens. De leeuwin, die door de directie van de dierentuin werd teruggekocht, bracht vijf gulden op, de bruine beer vijftien. De ijsberen werden gezamenlijk geveild en Burgers werd eigendom van allemaal. Voor f56.- kocht hij de kooi waar ze inzaten er nog bij.

Maar ook de ijsberenkuil werd een prooi van de modernisering en alleen voor wie het weet zijn de restanten ervan nu nog te zien, ja, zijn ze zelfs opvallend aanwezig! Waar dan, vraagt u zich misschien af. Wel, rechts naast de balie, waar u op het terras iets te eten of te drinken kunt halen, zijn nog een paar ruimten. Ruimten, die er al lang waren voordat de Desert gebouwd werd, want het zijn de oude binnenverblijven van de ijsberen! In die ruimten staat nu onder andere de grote barbecue, die bij de ontvangst van groepen kan worden gebruikt.

Betonnen brokstukken van het vroegere complex van ijsberen, tijgers en leeuwenterrassen werden bovendien gebruikt in de achterwand van de Desert, achter het verblijf van de dikhoornschapen dus. Loop maar eens over dat pad, dan kunt u het duidelijk zien!