De uitdaging van het jaar

Een jaar geleden ontvingen we dertien thomsongazellen, zoals eerder in ZieZoo te lezen viel. Deze dieren moeten in de toekomstige safari een prominente plaats krijgen. Voorlopig echter werden ze achter de schermen ondergebracht. Nu, een jaar verder, hebben we zo’n beetje alles wat denkbaar is met deze soort wel meegemaakt. Een overzicht.

Een reis met een omweg

De nieuwe safari zal zich met name gaan richten op de savannes uit Tanzania in Oost-Afrika. Al jaren geleden zijn we begonnen met bekijken welke soorten we kunnen en willen laten zien. Eén van die soorten is de thomsongazelle. In Europese dierentuinen wordt deze soort nauwelijks gehouden, maar in een safaripark bij Tel Aviv in Israël loopt een kudde van ruim 300 dieren. Het is niet mogelijk deze gazellen rechtstreeks naar Arnhem te transporteren, omdat het importeren van hoefdieren vanuit Israël naar de Europese Unie niet toegestaan is. Gelukkig was er een quarantaine in Poznan, waar de dieren konden staan. Aangezien Polen lid van de EU zou worden, moest de import vóór die tijd plaatsvinden. Dat is de reden dat we ze nu al hebben geïmporteerd, hoewel hun definitieve onderkomen nog niet gereed is. Van Israël zijn de dieren naar Poznan in Polen gebracht, waar ze zes maanden gebleven zijn. Na de quarantaineperiode konden ze naar Arnhem gebracht worden.

Naast de nachtverblijven van de neushoorns hebben we een tijdelijk verblijf met buitenren gebouwd en daar hebben we de dertien dieren, zes mannetjes en zeven vrouwtjes, gehuisvest.

Klein is fijn

Dit voorjaar hebben we de thomsongazellen voor het eerst naar buiten laten gaan in hun buitenverblijf, dat ook achter de schermen ligt. Thomsongazellen hebben een slechte naam in dierentuinen; ze hebben de reputatie om echte paniekzaaiers te zijn en van het minste of geringste te schrikken. Tot dan toe hadden we op stal daar niets van gemerkt. De verzorgers konden gewoon bij de dieren de stal in om schoon te maken en dan liepen ze rond de kruiwagen. Toen we echter de deur naar het buitenverblijf openden, veranderde alles. Ze werden ontzettend schuw en als een verzorger het buitenverblijf betrad, renden ze als ongeleide projectielen rond, terwijl wij doodsbenauwd waren dat ze tegen een boom zouden lopen. Ze wilden ook de stal niet meer in en één van de pogingen om de dieren op stal te krijgen, resulteerde in een gebroken poot. Dat dier moesten we helaas laten inslapen. In twee weken tijd was onze euforische stemming verdwenen.

Ups en downs

In de natuur zijn thomsongazellen ook heel erg kwetsbaar. Ze vallen gemakkelijk ten prooi aan jachtluipaarden, leeuwen en andere roofdieren en worden niet erg oud. Dit wordt gecompenseerd door een grote voortplantingssnelheid. Al met één jaar zijn ze geslachtsrijp en ze kunnen twee keer per jaar een jong krijgen. In april werd er voor het eerst in Burgers’ Zoo een thomsongazelle geboren. Aangezien we de dieren niet op stal kregen, werd het buiten geboren. De eerste twee weken bleef het verscholen tussen de takken liggen. Van die gelegenheid hebben we gebruik gemaakt om het geslacht te bepalen en om het dier een transponder te geven, zodat we het later altijd kunnen herkennen. Om het dier ook op grote afstand te kunnen herkennen, hebben we het een knipje op een bepaalde unieke plaats in het oor gegeven. Ook hebben we wat haren uitgetrokken om aan de hand van het DNA te kunnen bepalen, wie de vader was. Dat was wel nodig, want in de groep liepen zes volwassen bokken.

Weer verhuizen

Hoewel thomsongazellen in het wild in grote groepen leven, bleek zes bokken toch wat veel van het goede en nadat in mei een tweede jong geboren was, vonden we ook een vrouwtje met een gescheurde lies; zij was het slachtoffer van een te enthousiaste bok. Daarom hebben we in juli vijf van de zes bokken gevangen en verhuisd naar het verblijf van de bongo’s. Inmiddels zijn de dieren daar goed gewend en ze hebben ook al met de bongo’s kennisgemaakt. Op dit moment zijn we bezig om de thomsongazellen te laten wennen aan het buitenverblijf, waardoor ze dan ook voor het publiek te zien zijn. De bok die bij de vrouwtjes achterbleef, hebben we ook gevangen en om zijn horens hebben we twee stukken tuinslang geplakt, om te voorkomen dat hij de vrouwtjes kan beschadigen. Het is een vreemd gezicht, maar hij heeft er geen last van!

Een vruchtbare maand

In juli werden er liefst vier jongen geboren, waaronder een tweeling. Het eerste jong van de tweeling werd door een verzorger meer dood dan levend uit het verblijf gehaald. Terwijl de dierenarts en de verzorgers druk bezig waren dit jong op te warmen, wierp haar moeder nog een jong. Helaas weigerde de moeder haar eerste jong nog aan te nemen, omdat ze het niet meer herkende als haar eigen jong en ze het al druk had met één jong. Daarom is besloten dit jong met de fles groot te brengen. Dit heeft ook als voordeel dat het jong aan mensen gewend raakt en niet zo schrikachtig als de rest zal zijn. Aanvankelijk was het even zoeken naar de juiste samenstelling van de melk, maar na een paar weken begon het jong heel snel te groeien en inmiddels weegt het jong al de helft van het gewicht van de moeder! Vanzelfsprekend willen we haar toch zo natuurlijk mogelijk laten opgroeien; daarom loopt ze overdag tussen de andere gazellen. Als de verzorger het verblijf in stapt, loopt de groep weg, maar de jonge gazelle trekt een sprint naar de verzorger, tot grote verbazing van de andere thomsongazellen uiteraard.

De balans

Nu, een jaar later, hebben we veertien gazellen, eentje meer dan waar mee we begonnen. Belangrijker is dat we het afgelopen jaar een schat aan ervaringen met deze boeiende soort opgedaan hebben. Inmiddels lukt het ons om de gazellen weer op stal te krijgen en beginnen de buikjes van de vrouwtjes weer wat ronder te worden. Het is te hopen dat we de groep nog wat sneller kunnen laten groeien zodat we straks in Arnhem een mooi beeld van de Serengeti kunnen laten zien.