Ontwikkelingen bij de zwartpunthaai

De zwartpunthaaien in het haaienbassin zijn na vijf jaar in Arnhem uitgegroeid van pasgeboren jonge dieren tot bijna volwassen dieren. De 60 cm lange dieren van toen hebben nu een lengte van ruim 140 cm en zullen de aankomende jaren uitgroeien tot bijna 2 meter.

In oktober stopte één van onze vrouwtjes met eten. Nu was de grote vraag: waarom? Was het dier ziek, had ze gewoon even geen zin in eten, of was er iets anders aan de hand? Het dier vangen om het te onderzoeken zou te veel stress opleveren. Een ziek beest zou daardoor uiteindelijk zelfs kunnen sterven.

De weken voordat de haai stopte met eten was ze enorm veel dikker geworden en had een extra grote eetlust gekregen. De mogelijkheid van zwangerschap was dus aanwezig.

Zwangerschap? Jawel, deze soort legt geen eieren zoals de epaulethaai, luipaardhaai en bamboehaai in de Ocean eerder wel hebben gedaan, maar is levendbarend. Jongen worden als miniaturen van hun ouders geboren na een dracht van 10 tot 12 maanden. In de natuur gaan hoogzwangere vrouwtjes van de zwartpunthaai naar zogenaamde paaigronden. Na de geboorte verdwijnen de jonge moeders direct weer uit dat gebied. Ze zouden anders hun eigen jongen kunnen opeten. De natuur heeft nog een andere zekerheid ingebouwd. De vrouwtjes stoppen vlak voor de geboorte met eten en beginnen pas enige tijd na de geboorte weer met eten . Deze kennis uit de natuur zou in gevangenschap wel eens van pas  kunnen komen.

Het mannetje en de twee vrouwtjes zijn bij deze grootte waarschijnlijk net geslachtsrijp. De paring is bij dit soort haaien echter een heftige aangelegenheid. Het mannetje bijt het vrouwtje in de rug of de borstvinnen om haar vast te kunnen houden voor de paring. Dit veroorzaakt behoorlijke wonden. Nu hadden we 9 maanden geleden wel wat krassen gezien op het vrouwtje maar dit was niets noemenswaardigs. Of het was een zachtaardig mannetje….

Nadat het eerste vrouwtje een week niet gegeten had, stopte ook het tweede vrouwtje met eten, zelfs het mannetje begon steeds minder interesse in onze kookkunst te krijgen en zwom zeer onrustig door het aquarium. Blijkbaar waren wij niet de enigen die het spannend vonden. Het eerste vrouwtje werd dikker tot er (nadat ze vier weken niet gegeten had) iets onverwachts gebeurde. Er lag iets op de bodem van het aquarium tussen het koraal; het leek op een stuk folie. Nadat dit uit het aquarium gevist was bleek het een placentadooierzak te zijn. ’s Middags at dit vrouwtje weer alsof er niets gebeurd was, ze was wel hongerig. Wat is nu een placentadooierzak? Bij dit soort haaien ontwikkelt het jong zich in het moederdier. Tijdens de eerst maanden van de ontwikkeling heeft het jong een dooier als voedselbron, die later met de moeder vergroeit om een soort placenta te vormen. Vanaf dat moment krijgt het jong voeding via de moeder. Het jong wordt omhuld door een dun vlies, de placentadooierzak.

Helaas zwommen er geen jongen in het aquarium, mogelijk waren ze opgegeten door een andere haai. Een andere gedachte is dat het een schijnzwangerschap was, maar of dit bij haaien kan is niet zeker. Het tweede vrouwtje legde na 7 weken (!) vasten ook een placenta dooierzak en begon direct weer te eten. Ook nu werd er geen jong gevonden. De zenuwachtige vader bleek nu pas tot rust te komen. Alle haaien gedroegen zich weer als vanouds. We zijn een ervaring rijker.