Een aard(varken)verschuiving in Burgers’ Zoo!

Na een aantal jaren een vrij stabiele situatie te hebben gehad bij de aardvarkens in Burgers’ Zoo gaan er nu op korte termijn enkele dieren verhuizen. Sommige dieren vertrekken uit Arnhem, terwijl andere aardvarkens juist naar ons park zullen afreizen.

Wij zijn de coördinator van het Europese fokprogramma voor deze bijzondere, veeleisende diersoort. En Europa’s meest succesvolle fokker bovendien. Een actuele aanleiding dus om eens uit te leggen hoe zo’n fokprogramma in de praktijk werkt en waarom we deze beslissingen hebben genomen.

Drie hoofdredenen

Voor de aanstaande transporten zijn drie hoofdredenen te benoemen. Allereerst raken de aardvarkens die in de Bush leven inmiddels aardig op leeftijd. Bovendien hebben enkele vrouwtjes al zoveel jongen gekregen, dat hun genetisch materiaal al ruimschoots vertegenwoordigd is binnen het Europese fokprogramma voor deze soort. Ten derde is het fokken met aardvarkens in dierenparken niet eenvoudig. Wij hebben echter veel ervaring met deze bijzondere diersoort en zijn Europa’s meest succesvolle fokker. Om die reden is het voor de toekomst van het fokprogramma wenselijk als wij met nieuwe aardvarkens weer voor welkome aanwas weten te zorgen. Belangrijk om daarbij te vermelden is dat onze aardvarkens niet worden gekocht of verkocht: het ontvangende dierenpark neemt slechts de transportkosten voor zijn rekening.

Waarom willen we graag met aardvarkens fokken?

Aardvarkens zijn heel bijzondere dieren. Ze worden wel levende fossielen genoemd, omdat ze al miljoenen jaren in min of meer dezelfde verschijningsvorm voorkomen. Bovendien zijn ze vertegenwoordigers van een bijzondere groep dieren: de buistandigen. Hun specialistische dieet en hun bijzondere gedrag maken deze dieren in onze ogen een heel aantrekkelijke diersoort met een interessant educatief verhaal dat we graag willen vertellen. Burgers’ Zoo wil zijn verwondering en bewondering voor dieren en natuur graag overbrengen op de bezoekers. Aardvarkens zijn zo’n merkwaardige dieren om te zien dat ze bij veel mensen nieuwsgierigheid opwekken om meer te weten te komen over hun natuurlijk gedrag en leefwijze. In onze filosofie spelen aardvarkens daarom een belangrijke rol in ons dierenpark.

Blijf op de hoogte van de aardvarkenverschuiving!

Laat uw e-mailadres achter en wij brengen u als eerste op de hoogte van nieuwtjes over de aardvarkens.

Hoe staat de Europese populatie ervoor?

In Europa zijn er 22 dierenparken met aardvarkens in de collectie die gezamenlijk 51 dieren hebben: 18 mannetjes en 33 vrouwtjes. In heel Europa leven dus slechts 51 aardvarkens. Op deze populatie is het Europese fokprogramma gebaseerd. Daarnaast is bekend dat er in de USA in totaal 19 dierenparken met gezamenlijk 34 aardvarkens zijn: 15 mannetjes en 19 vrouwtjes. Tenslotte weten we ook dat er in Azië nog 3 aardvarkens leven in de dierentuin van Tokyo: 1 mannetje en 2 vrouwtjes.

Over het algemeen zie je dus weinig aardvarkens in dierenparken wereldwijd; mede omdat deze bijzondere dieren nogal wat eisen stellen qua huisvesting en specialistische voeding. Daarnaast is een veelvoorkomend probleem bij aardvarkens dat ze nogal lomp en onhandig met hun jongen kunnen omspringen. Niet zelden komt het voor dat een moederdier zich in haar slaap nietsvermoedend omdraait en daarbij bovenop haar pasgeboren jong gaat liggen. Dit is de reden dat de dierverzorgers van Burgers’ Zoo, in tegenstelling tot bij andere diersoorten, kiezen voor een hands-on verzorging van de jonge aardvarkens waardoor deze dieren een grotere overlevingskans hebben. Deze methode heeft zijn vruchten afgeworpen.

Vijf aardvarkens in Arnhem

In de uitgangssituatie leefden er vijf aardvarkens in het verblijf in de Bush: één volwassen mannetje, drie volwassen vrouwtjes en één wat ouder jong (eveneens een vrouwtje).

Het mannetje is geboren in Frankfurt in 2002 en leeft - na een verblijf van een aantal jaren in Zoo Antwerpen – sinds 2008 in Burgers’ Zoo, waar hij de nodige nakomelingen heeft verwekt. Deze bewezen fokman is eind maart 2019 naar Frankfurt verhuisd in de hoop dat hij ook in Duitsland voor nakomelingen gaat zorgen.

Het oudste vrouwtje dat in Arnhem leeft, is geboren in 1992 in de Bush en in haar leven tweemaal verhuisd naar collega-dierenparken: naar Praag en Kessingland (Groot-Brittannië). Sinds 2016 is dit dier weer terug in Burgers’ Zoo. Zij heeft echter nooit jongen gehad en mag haar oude dag in Arnhem doorbrengen.

Een ander vrouwtje is geboren in 1994 in Praag en na tien jaar naar Arnhem verhuisd. Dit vrouwtje heeft verschillende jongen grootgebracht. Eén van haar nakomelingen is nu de fokman van Valencia en de andere dieren zijn bijvoorbeeld verhuisd naar dierentuinen in Groot-Brittannië en Tsjechië (Praag). Dit vrouwtje heeft een anticonceptiemiddel gekregen, omdat ze al aardig wat jongen heeft gehad. Daarnaast is ze bijna geheel blind, wat het verzorgen van eventuele jongen moeilijker maakt. Om deze redenen hebben we besloten om dit vrouwtje van een anticonceptiemiddel te voorzien. Ook zij mag in Arnhem van haar welverdiende oude dag blijven genieten.

Het derde volwassen vrouwtje dat nu in Arnhem leeft, is in 1995 geboren en getogen in Arnhem. Ook zij heeft veel jongen gehad, opvallend genoeg uitsluitend vrouwtjes. Vijf van deze dieren hebben zich op hun beurt ook weer succesvol weten voort te planten. Deze dieren leven onder andere in dierentuinen in Groot-Brittannië en Tsjechië (Praag). Dit volwassen vrouwtje is ook de moeder van het jong dat de groep dieren in Arnhem momenteel complementeert.

In 2017 is een jong geboren in Burgers’ Zoo, dat nu twee jaar oud is en daarmee geslachtsrijp.

Welke transporten gaan er binnenkort plaatsvinden?

Zoals eerder in deze tekst al aangestipt, is onze huidige fokman eind maart verhuisd naar de dierentuin van Frankfurt in Duitsland. We hopen dat hij zich ook daar succesvol blijft voortplanten.

Vanuit de dierentuin van Berlijn komen een mannetje en een vrouwtje naar Arnhem. We hopen met beide dieren te gaan fokken in de toekomst. In Berlijn is dit helaas nog niet succesvol gelukt met deze dieren: er zijn wel jongen geboren, maar deze zijn nooit groot gekomen vanwege de eerder genoemde veel voorkomende problemen op dit vlak bij aardvarkens. Vanwege de ervaring die wij in Burgers’ Zoo hebben, is de hoop dat het in Arnhem wel gaat lukken.

Moeder en haar jong (ook een vrouwtje) verhuizen gezamenlijk naar de dierentuin van Papiliorama in Zwitserland. Burgers’ Zoo kent deze dierentuin erg goed, omdat we gezamenlijk al dertig jaar op succesvolle wijze een natuurgebied in het Midden-Amerikaanse land Belize beschermen, dat inmiddels maar liefst 400 vierkante kilometer groot is. Voor Papiliorama zijn aardvarkens een nieuwe diersoort in de collectie. Als stamboekhouder gaan we kijken of er in de toekomst voor Papiliorama een mogelijkheid ontstaat, waarin zij ook met aardvarkens kunnen gaan fokken.