Bijzonder transport: leeuw

In ons park leven honderden bijzondere diersoorten. In het kader van Europese populatiemanagementprogramma’s voor bedreigde diersoorten vinden regelmatig uitwisselingen van dieren plaats tussen dierenparken verspreid over heel Europa (en soms zelfs daarbuiten). Er komt behoorlijk wat kijken bij het plannen en organiseren van zo’n transport en natuurlijk spelen het natuurlijke gedrag en de specifieke eigenschappen van een diersoort ook een grote rol in het proces. In deze serie lichten we er een aantal bijzondere diertransporten uit. Deze keer: de leeuw.

Tegen illegale handel

Leeuwen vallen onder de CITES-wetgeving en dus mag een leeuw niet op transport zonder dat de CITES-papieren in orde zijn. CITES is een afkorting voor ‘Convention on International Trade in Endangered Species’. Deze wetgeving bestrijdt de illegale handel in bedreigde dier- en plantensoorten. Daarnaast is het van belang naar welk land en naar welk dierenpark de leeuw vertrekt. Elk land heeft zo zijn eigen regels en dat geldt in feite ook voor elk dierenpark. Met name Engelse dierenparken en dierenparken in Oost-Europa stellen behoorlijk wat eisen vooraf op het gebied van preventief onderzoek van het dier voordat het op transport mag.

Inenting

Voor leeuwen geldt dat ze allemaal ontwormd zijn. Elke katachtige in Burgers’ Zoo is bovendien als welp reeds ingeënt tegen katten- en niesziekte. Dit gebeurt door een primovaccinatie op een leeftijd van zes weken. Wanneer de welp tussen de negen en twaalf weken oud is, krijgt hij vervolgens nog een booster. Bij leeuwen testen we bovendien de mest voorafgaande aan het transport op de aanwezigheid van eventuele parasieten en bacteriën. Voor elk dier geldt – en een leeuw is uiteraard geen uitzondering – dat dieren enkel en alleen op reis gaan als de dierenarts de dieren gezond heeft verklaard.

Bekijk hier beelden van de inenting van de leeuwwelpen 

Preventieve tests

Enige tijd voorafgaande aan het transport brengt de dierenarts de leeuw onder narcose met een blaaspistool. Wanneer het dier volledig onder zeil is, wordt er bloed afgenomen voor de noodzakelijke preventieve tests wanneer die zijn aangevraagd door het land of het dierenpark van bestemming. Vaak wordt van de gelegenheid gebruik gemaakt om nog even het gebit te controleren en worden er haren getrokken voor DNA-onderzoek. Als alle testresultaten goed zijn en het vereiste papierwerk is ingevuld, mag de leeuw op transport.

De dag van transport

Op de dag van het transport verdooft de dierenarts de leeuw opnieuw met het blaaspistool. De dierverzorgers tillen met een aantal man en vrouw sterk het zware dier op een draagdoek de transportkist in. Wanneer goed is gecheckt of de transportkist goed is afgesloten, spuit de dierenarts de leeuw weer bij. De reis kan pas beginnen wanneer het dier weer kan reageren op de omgeving; bijvoorbeeld wanneer de leeuw rechtop zit of ligt.

Specifieke medische handelingen

Hierboven hebben we enkele specifieke medische handelingen besproken voorafgaande aan een leeuwentransport. Los daarvan komt een dierenarts voor een aantal interessante uitdagingen te staan voor wat betreft de medische zorg voor leeuwen in het algemeen.
Allereerst herstellen leeuwen vaak verbazingwekkend snel van verwondingen net als veel andere wilde dieren. Soms hebben twee dieren even stevig gevochten, bijvoorbeeld om de onderlinge rangorde vast te stellen. Een dier dat dan op het oog enkele flinke verwondingen heeft opgelopen, ziet er al na enkele dagen veel beter uit. Het natuurlijke herstellende vermogen van wilde diersoorten blijft indrukwekkend.

Scherp blijven observeren

Wanneer een leeuw bovendien iets onder de leden heeft, of bijvoorbeeld last heeft van een ontstoken kies, dan zal het dier uit instinct het euvel zo lang mogelijk verborgen proberen te houden. Wanneer je in de natuur een zwakte laat zien, proberen vijanden of rivalen daarvan te profiteren. Daarom is het zaak dat de dierverzorgers hun dieren altijd scherp blijven observeren: eten ze goed? Zien ze er goed uit? Vertonen ze normaal natuurlijk gedrag? De dierenarts noemt de dierverzorgers en biologen niet voor niets zijn oren en ogen in het park!

Bekijk hier beelden over aankomst van nieuwe leeuwwinnen