Arnhemse gieren vliegen boven Frankrijk en Bulgarije

Monniksgieren komen voor in een gebied dat zich uitstrekt van Zuid-Europa tot Azië. Incidenteel worden er ook wel eens monniksgieren in ons land gespot. In de bergstreken van de Verdon in Frankrijk zagen boeren monniksgieren lang als een bedreiging voor hun vee dat op de bergweides graasde. Van oudsher schoten de boeren daarom veel monniksgieren af, of vergiftigden hen. Met behulp van een uitgebreid educatieprogramma werd aan de boeren uitgelegd dat de monniksgieren alleen aas eten en geen levende dieren aanvallen. En dat monniksgieren juist als nuttige bondgenoten gezien zouden moeten worden, aangezien ze kadavers van dieren die aan ziektes zijn overleden snel en efficiënt opruimen, waardoor de ziektes zich niet verder onder het vee kunnen verspreiden. Met deze wetenschap laten boeren zelfs bewust kadavers liggen voor de gieren op hiervoor aangewezen locaties. Ook het feit dat het gebruik van diverse schadelijke landbouwgiffen door de EU steeds meer aan banden is gelegd, zorgt ervoor dat onbewuste vergiftigingen van gieren minder voorkomen.

Dankzij deze sterk verbeterde leefomstandigheden voor gieren hebben Franse biologen in 2005 een herintroductieproject opgestart. Hierbij worden verschillende soorten gieren uitgezet in het natuurgebied ‘les Gorges du Verdon’. In 2005 is er in Burgers’ Zoo een monniksgier uit het ei gekomen die de naam ‘Arnhem’ heeft gekregen en in het kader van dit project is uitgezet in het wild. Enkele jaren daarna kregen we helaas geen jonge monniksgieren, maar het jong dat op 29 mei 2011 uit het ei kwam, is ‘Burgers’ Zoo’ gedoopt en samen met een bijna even oude monniksgier uit het dierenpark Puy du Fou (Frankrijk) uitgezet in het wild.

Wanneer de jonge monniksgieren op het punt staan om uit te vliegen, worden ze door de dierverzorgers uit het nest gehaald. De Franse biologen van LPO PACA Antenne Verdon kwamen het dier zelf ophalen in Arnhem. Na het afnemen van wat bloed voor verder onderzoek, het aanbrengen van een ring en het verzamelen van wat veren voor DNA- en geslachtsbepaling ging het dier op reis. Voordat de dieren kunnen worden uitgezet, worden ze een aantal weken in een zogenaamde uitwenkooi gehouden. De vogels kunnen daar worden gevoerd en leren vanuit deze kooi de omgeving kennen. Een week voor het daadwerkelijke uitzetten, worden de dieren nog onderzocht, worden er een aantal veren tijdelijk gebleekt ter herkenning en krijgen de dieren een ‘transmitter’ om ze te kunnen volgen. En dan is het eindelijk zover! De gieren worden vrijgelaten in hun natuurlijke omgeving. Een kroon op al het werk!

In 2013 hebben we aan een vergelijkbaar herintroductieproject voor vale gieren meegewerkt. Twee jongen, uit het ei gekomen in ons dierenpark in 2012 en 2013, zijn in het wild uitgezet boven de Balkan in Bulgarije. De dierentuin van Jerez, gelegen in het zuiden van Spanje, is de Europese stamboekhouder van de vale gier. Zij hebben ons in contact gebracht met de Bulgaarse biologen van Green Balkans. Burgers’ Zoo heeft dit project bovendien financieel gesponsord door alle transportkosten voor zijn rekening te nemen. Transportpartner Malenstein Air op Schiphol en Bulgarian Air hebben dit project eveneens gesponsord. Het Bulgaarse project is in 2009 opgestart. In dat jaar zijn de eerste vale gieren in Bulgarije uitgezet. In 2012 werd er voor het eerst sinds vijftig jaar weer gebroed door een vale gier in Bulgarije. Het vrouwtje was afkomstig uit de dierentuin van Doué la Fontaine (Frankrijk) en in 2009 uitgezet.

Onze twee gieren zijn op 17 december 2013 samen met één mannelijke jonge vale gier uit Dierenrijk per vliegtuig naar Bulgarije gereisd. Bij aankomst in het Wildlife Rescue Center van Green Balkans zijn ze uitgebreid gecontroleerd of alles goed was. Vervolgens zijn ze bij een net aangekomen groep gieren uit Spanje gezet en verbleven ze nog dertig dagen in het Rescue Center. Na deze quarantaineperiode zijn de vogels naar één van de vier introductieplaatsen in het Balkan-gebergte gebracht en daar uitgezet in het wild. Omdat onze vogels nog jong zijn, worden ze uitgezet in een bestaande groep, zodat ze zich eenvoudig bij ervaren vogels kunnen aansluiten. De vogels zijn uitgerust met een vleugelband, zodat ze op afstand goed te herkennen zijn. Prachtig om deze projecten op deze manier te kunnen ondersteunen!