Gilamonsters zijn hagedissen. Het zijn dus koudbloedige dieren, uit de groep van de reptielen. Andere hagedissen in Burgers’ Zoo zijn de watervaranen in de Rimba en de marmeranolissen, basilisken en leguanen in de Bush.
Gilamonsters zijn één van de weinige soorten giftige hagedissen. Ze hebben echter geen gespecialiseerde giftanden, zoals sommige slangen dat wél hebben. Het gif wordt achterin de kaak geproduceerd en wordt als het ware in een prooidier gekauwd. Voor gezonde mensen is de beet van een gilamonster niet gevaarlijk, omdat deze dieren slechts kleine hoeveelheden gif produceren.
De paartijd van gilamonsters is in de lente en de vrouwtjes leggen de eieren in de zomer in de grond. Het duurt heel lang totdat ze uitkomen, dat gebeurt namelijk pas in de lente van het jaar erop!
In de Noord-Amerikaanse woestijn zijn de temperaturen ’s winters voor koudbloedige dieren te laag om actief te kunnen blijven. Gilamonsters houden daarom een winterrust. Van november tot en met februari blijven ze onder de grond. In die tijd jagen ze niet. Ze teren op de vetreserves in hun staart die na de winterrust duidelijk dunner is dan daarvoor.
Het verspreidingsgebied van het gilamonster is slechts klein. De populatie in het wild is daarom niet enorm groot. Hoewel er niet veel op deze dieren wordt gejaagd, worden ze toch wat zeldzamer. Daarom is het gilamonster in heel zijn natuurlijk verspreidingsgebied beschermd. In Europese dierentuinen bestaat voor deze soort een fokprogramma.
De verzorging van de gilamonsters bestaat uit het af en toe schoonmaken van het verblijf en een paar keer per week schoon drinkwater aanbieden. Gevoerd worden deze reptielen één keer per week. Per dier krijgen ze dan één of twee dode muizen. Gedurende de winterrust vasten de dieren. Hun winterrust houden de dieren gewoonlijk in het verblijf waar de bezoekers ze kunnen zien. De temperatuur in het verblijf wordt dan verlaagd naar zo’n 13 graden. De gilamonsters bewegen in die tijd nog minder dan normaal!
