Barstende bast

Het eiland Madagaskar, waar de ringstaartmaki’s en zwarte maki’s oorspronkelijk vandaan komen, kent een unieke flora. De voor het eiland kenmerkende baobabbomen lijken met hun enorme dikke stam en kleine kruin, die eruit ziet als een wortelkluit, zo uit de hemel gevallen. Wat te denken van de didiera-planten die het zuidelijke stekelbos vormen? Dat zijn lange sprieten succulente planten vol met enorme stekels. De bijzondere flora is een uitdaging om na te bootsen in ons nieuwe gebied.

Kenmerkend

Veel plantsoorten die voorkomen in de Malagassische tropen zullen het in Nederland buiten niet overleven. Daarnaast mogen de planten natuurlijk niet giftig zijn voor de dieren. Of te lekker, want dan blijft er niets over. In veel gevallen werken we met ‘dubbelgangers’, dus planten die ergens op hun Malagassische tegenhangers lijken. Aanknopingspunt is vaak een in het oog springend kenmerk; denk aan typische bladvormen, bladkleuren, bloemen, stekels of een opvallende bast.

Gesnavelde yucca

Op veel foto’s van Madagaskar staat de Sisal-agave (Agave sisalana) met haar dikke, puntige en langwerpige bladeren. De van oorsprong Zuid-Mexicaanse agave is over de hele wereld veel gekweekt vanwege zijn bruikbare vezels. Zo ook op Madagaskar waar de agave goed gedijt. Ringstaartmaki’s eten de bloemen van deze plant. Als dubbelganger groeit in Burgers’ Park de grijsblauwkleurige yucca (Yucca rostrata) die veel beter tegen de kou kan. De plant ontleent zijn bijnaam, ‘gesnavelde yucca’, aan zijn zaden die de vorm van een snavel hebben.

Stekelige stekels

Een andere eigenschap van planten op Madagaskar zijn stekels. Zo zitten veel stekels aan de bladverliezende vetplant Alluaudia procera die de bijnaam ‘Madagaskar-ocotillo’ draagt. De plant lijkt namelijk erg op de ocotillo’s uit de Sonora (Fouquieria splendens), die ook in Burgers’ Desert groeien. Als dubbelgangers groeien in het nieuwe buitenverblijf stekelbomen (Kalopanax septemlobus) en kiespijnbomen (Zanthoxylum simulans).      

Kurkeik

Om het bijzondere buitenverblijf compleet te maken, is er gekozen voor de wintergroene kurkeik (Quercus suber). Er staat ook een groot exemplaar op raakafstand langs het publiekspad. Zijn enorm ruwe schors die bestaat uit dikke richels of groeven lijkt wel open te barsten. Die isolerende bast biedt de boom bescherming tegen brand. Waar andere bomen geheel afbranden, kan de stam van de kurkeik een bosbrand overleven en daarna weer met vers blad uitlopen. Een handige tactiek om te overleven in Zuid-Europa en Noord-Afrika waar vaak natuurbranden voorkomen.

Kurk

Het winnen van kurk is een precieze aangelegenheid en nog altijd handwerk. De boom mag namelijk niet beschadigd worden. De eerste kurkoogst kan pas plaatsvinden bij bomen van ongeveer 25 jaar oud. Daarna duurt het telkens weer zo’n tien jaar totdat de kurklaag weer dik genoeg is om te oogsten. Gelukkig worden de bomen ouder dan tweehonderd jaar.

Al met al is het ons aardig gelukt, om het nieuwe buitenverblijf van de ringstaartmaki’s en zwarte maki’s als een eiland vol opvallende flora te creëren, duidelijk afstekend tegen het omringende Veluwse landschap.